ประชาธิปไตยในพระพุทธศาสนา
ลักษณะประชาธิปไตยในพระพุทธศาสนา
หลักที่ยึดถือกันในทางการเมืองระบบประชาธิปไตยประการหนึ่งคือ การให้ประชาชนปกครองตัวเองในทางพระพุทธศาสนาพระพุทธเจ้าก็ได้ทรงถือหลักนี้เป็นสำคัญที่สุด
หลักและวิธีการประชุม
1.องค์คณะและองค์ประชุม เนื่องจากสังฆกรรมแต่ละอย่างมีความสำคัญแตกต่างกัน ฉะนั้นพระองค์จึงทรงกำหนดจำนวนพระภิกษุสงฆ์ซึ่งเป็นสมาชิกที่จะประชุม ที่จะทำกิจกรรมแต่ละอย่างมากน้อยกว่ากันดังต่อไปนี้
- ภิกษุสงฆ์ 4 รูป เรียกว่า จตุวรรค
- ภิกษุสงฆ์ 5 รูป เรียกว่า ปัญจวรรค
- ภิกษุสงฆ์ 10 รูป เรียกว่า ทสวรรค
- ภิกษุสงฆ์ 20 รูป เรียกว่า วีสติวรรค
- ภิกษุสงฆ์เกิน 20 รูป ทำสังฆกรรมได้ทุกชนิด
2.สถานที่ประชุม การทำสังฆกรรมคือ กิจของสงฆ์ทุกอย่างต้องมีข้อกำหนดเรื่องสถานที่ประชุม เรียกว่า สีมา สีมาหรือเขตแดนสำหรับกำหนดสถานที่ประชุมนั้นไม่ให้เล็กเกินไปจนไม่อาจให้ภิกษุ 21 รูป นั่งได้และไม่ให้ใหญ่เกิน 3 โยชน์
วัตถุอันใช้กำหนดเขตสีมา ได้แก่ ภูเขา ป่าไม้ จอมปลวก แม่น้ำ
ดังจะเห็นได้ เช่น การปกครองแคว้นวัชชี ซึ่งมีนครหลวงชื่อ กรุงเวสาลี นั้นมี ลิจฉวีสภาคือ สภาของเจ้าลิจฉวีมีการประชุมแบบสภาผู้แทนราษฎรเหมือนกัน เมื่อเห็นอย่างนี้จะว่าพระพุทะศาสนาเป็นตัวอย่างของประชาธิปไตยอันเก่าแก่อย่างไร
ตอบว่า การปกครองของเจ้าลิจฉวีมีพระมหากษัตริย์เหล่านั้นหาใช่ประชาธิปไตยไม่แต่เป็นอภิชนอธิปไตย (Aristocracy) คือกลุ่มชนสูงเป็นใหญ่โดยการผูกขาดว่าจะต้องเป็นกษัตริย์ราชวงศ์ลิจฉวีและวงศ์มัลละ ประชาชนทั่วไปมีส่วนเป็นผู้ออกเสียงในสภานั้นไม่ แม้ประวัติของประชาธิปไตยในยุคของกรีกเองเท่าที่เราสอนได้จากชีวประวัติของนักปราชญ์คนสำคัญ เช่น ซอเครติส (Socrgtes) เพลโต(Plato) และ อริสโตเติล (Aristotle) ก็เป็นยุคหลังพุทธปรินิพพาน คือ พระพุทธเจ้านิพพานก่อนซอเครติสเกิดประมาณ 75 ปี ก่อนเพลโตเกิดประมาณ 115 ปี และก่อนอริสโตเติลเกิดประมาณ 159 ปี
ตอบว่า การปกครองของเจ้าลิจฉวีมีพระมหากษัตริย์เหล่านั้นหาใช่ประชาธิปไตยไม่แต่เป็นอภิชนอธิปไตย (Aristocracy) คือกลุ่มชนสูงเป็นใหญ่โดยการผูกขาดว่าจะต้องเป็นกษัตริย์ราชวงศ์ลิจฉวีและวงศ์มัลละ ประชาชนทั่วไปมีส่วนเป็นผู้ออกเสียงในสภานั้นไม่ แม้ประวัติของประชาธิปไตยในยุคของกรีกเองเท่าที่เราสอนได้จากชีวประวัติของนักปราชญ์คนสำคัญ เช่น ซอเครติส (Socrgtes) เพลโต(Plato) และ อริสโตเติล (Aristotle) ก็เป็นยุคหลังพุทธปรินิพพาน คือ พระพุทธเจ้านิพพานก่อนซอเครติสเกิดประมาณ 75 ปี ก่อนเพลโตเกิดประมาณ 115 ปี และก่อนอริสโตเติลเกิดประมาณ 159 ปี
3. สิทธิของผู้เข้าประชุม ภิกษุที่เข้าประชุมในการทำสังฆกรรมทุกประเภทย่อมมีสิทธิเท่าเทียมกัน ในการแสดงความคิดเห็นทั้งในทางคัดค้านและในทางสนับสนุน
4. มติที่ประชุม ในสังฆกรรมทั่วไปมติที่ประชุมต้องเป็นเอกฉันท์ จะคัดค้านแม้แต่เสียงเดียวไม่ได้ วิธีลงมติในกรณีเช่นนี้ถ้าเห็นด้วยให้นิ่งอยู่ถ้าไม่เห็นด้วยก็ให้คัดค้าน
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น